Khi ốm nghén, mẹ bầu thường chán ăn, dễ buồn nôn và khó hấp thụ dinh dưỡng từ thực phẩm đặc. Trong giai đoạn này, cháo dinh dưỡng khi ốm nghén không chỉ giúp bổ sung năng lượng nhẹ nhàng mà còn hỗ trợ làm dịu hệ tiêu hóa, giảm cảm giác nôn nao. Đây là lựa chọn an toàn và dễ tiêu hóa được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị cho thai kỳ.
Giảm gánh nặng lên dạ dày: Cháo là dạng lỏng, mềm, dễ tiêu hóa. Khi ốm nghén làm dạ dày hoạt động yếu đi, ăn cháo giúp cơ thể hấp thụ dưỡng chất tốt hơn so với cơm hoặc đồ khô cứng.
Bổ sung vi chất cần thiết: Nếu được nấu đúng cách, cháo dinh dưỡng khi ốm nghén có thể bổ sung sắt, axit folic, vitamin nhóm B, omega-3 – các dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển não bộ và hệ thần kinh của thai nhi.
Giúp cải thiện khẩu vị: Khi kết hợp các nguyên liệu nhẹ mùi như yến mạch, thịt nạc, rau củ hấp hoặc hạt sen, món cháo vừa bổ dưỡng vừa ít gây kích ứng vị giác – điều mà nhiều mẹ bầu rất cần trong tam cá nguyệt đầu tiên.
Hạn chế tình trạng sụt cân: Không ăn được sẽ dẫn đến giảm cân, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai. Ăn cháo là giải pháp giữ năng lượng ổn định trong ngày, nhất là khi mẹ không ăn được cơm hay đồ chiên xào.
Gợi ý trường hợp nên áp dụng:
Trước khi bắt tay vào nấu cháo dinh dưỡng khi ốm nghén, mẹ cần chuẩn bị kỹ nguyên liệu và dụng cụ phù hợp với thể trạng, khẩu vị và tình trạng nghén của bản thân. Việc lựa chọn đúng giúp đảm bảo món cháo không chỉ dễ ăn mà còn đủ chất, ít mùi, tránh gây nôn ói.
Nguyên liệu cơ bản dễ tiêu, nhẹ mùi:
Nguyên liệu cần tránh trong giai đoạn nghén:
Dụng cụ cần chuẩn bị:
Kỹ năng nên có:
Bạn không cần phải là đầu bếp chuyên nghiệp mới có thể tự tay nấu một nồi cháo dinh dưỡng khi ốm nghén chuẩn vị, dễ ăn và tốt cho thai kỳ. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết theo từng bước, giúp bạn chế biến nhanh chóng, phù hợp với khẩu vị mẹ bầu đang nghén nặng hoặc kén ăn.
Hãy ưu tiên nhóm thực phẩm nhẹ mùi, dễ tiêu, ít gây kích ứng như yến mạch, gạo tẻ, thịt nạc, rau củ ngọt tự nhiên (bí đỏ, cà rốt). Tránh cá tanh, hành tỏi nồng hoặc gia vị mạnh. Nguyên liệu càng đơn giản, càng dễ khiến mẹ bầu ăn được nhiều hơn. Nếu nghén nặng, chỉ cần 1–2 loại nguyên liệu chính là đủ.
Thịt nên rửa qua nước muối loãng, trụng sơ nếu cần rồi băm nhuyễn. Rau củ nên hấp chín rồi nghiền mịn để không còn xơ. Gạo hoặc yến mạch ngâm trước 30 phút để mềm nhanh. Mẹo nhỏ: có thể phi hành tím bằng dầu oliu rồi vớt bỏ hành, giữ lại dầu để tạo mùi thơm dịu cho cháo.
Cho gạo/yến mạch và nước theo tỉ lệ 1:6 vào nồi, đun nhỏ lửa 20–30 phút. Khi cháo bắt đầu sánh, thêm thịt và rau củ đã sơ chế vào, tiếp tục nấu 15 phút. Không nên nấu quá lâu khiến cháo quá đặc hoặc mất chất. Nồi áp suất hoặc nồi điện tử có chế độ cháo là lựa chọn tiết kiệm thời gian.
Không nên dùng bột nêm, nước mắm có mùi hoặc muối nhiều. Sau khi cháo chín, có thể cho 1–2 giọt dầu mè, dầu oliu để tăng năng lượng và hỗ trợ hấp thu vitamin tan trong dầu. Đây là điểm quan trọng giúp cháo dinh dưỡng khi ốm nghén vừa ngon vừa đủ chất mà không làm mẹ bầu buồn nôn.
Cháo nên có độ loãng vừa phải, không vón cục, màu sắc nhẹ nhàng. Nếm thử để đảm bảo không có mùi lạ. Nếu mẹ bầu chưa từng ăn loại thịt/rau này trong thai kỳ, nên ăn thử ít một để tránh dị ứng. Có thể chia cháo ra nhiều hũ nhỏ, bảo quản ngăn mát ăn dần trong ngày.
Luân phiên giữa các nguyên liệu như cháo gà hạt sen, cháo yến mạch bí đỏ, cháo bò rau ngót… sẽ giúp mẹ không bị ngán, vẫn giữ được hứng thú ăn uống. Mỗi tuần chỉ nên dùng 1–2 nguyên liệu chính lặp lại để đa dạng hóa dưỡng chất cho thai nhi.
Có nhiều mẹ bầu hoặc người chăm sóc dù nấu cháo rất tâm huyết nhưng kết quả lại không như mong đợi: cháo khó ăn, nặng mùi, thậm chí gây buồn nôn nhiều hơn. Dưới đây là các lỗi phổ biến khiến món cháo dinh dưỡng khi ốm nghén mất đi hiệu quả ban đầu:
Nhiều người nấu cháo xong nhưng không chắc món ăn đã thực sự phù hợp với thể trạng của mẹ bầu đang ốm nghén chưa. Một tô cháo dinh dưỡng khi ốm nghén đạt chuẩn không chỉ nằm ở hương vị mà còn thể hiện ở khả năng giúp mẹ bầu ăn ngon, giữ năng lượng và giảm cảm giác nôn nao. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết rõ ràng.
1. Cháo có kết cấu mịn, loãng vừa đủ:
Cháo nên có độ sánh mềm, không quá đặc (gây khó nuốt) hoặc quá loãng (thiếu năng lượng). Khi dùng muỗng múc lên, cháo chảy đều, không vón cục là đạt.
2. Mùi thơm dịu, không gây kích ứng vị giác:
Nếu mẹ bầu ngửi thấy mùi nhẹ nhàng từ rau củ, thịt, dầu ăn lành tính mà không có mùi tanh, nồng hoặc quá ngậy → đây là tín hiệu tích cực. Cháo có mùi thơm tự nhiên thường khiến mẹ bầu dễ ăn hơn.
3. Mẹ bầu ăn được hết phần cháo trong 1–2 bữa nhỏ:
Dù đang nghén, nếu mẹ ăn được 1/2 chén cháo mà không bị nôn, không thấy mệt sau ăn → nghĩa là món cháo đã hợp khẩu vị và dạ dày.
4. Cơ thể không có phản ứng lạ sau khi ăn:
Không đau bụng, không đầy hơi, không tiêu chảy – đây là những chỉ báo cho thấy món cháo phù hợp và được hấp thu tốt.
5. Dinh dưỡng cân bằng:
Cháo có đủ nhóm chất: tinh bột (gạo/yến mạch), đạm (thịt/hạt), chất xơ (rau củ), chất béo tốt (dầu mè/ô liu) → đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cho thai nhi phát triển.
6. Thời gian bảo quản hợp lý mà vẫn giữ mùi vị:
Nếu cháo để tủ lạnh 6–8 tiếng, khi hâm lại vẫn thơm, không bị chua hay đổi màu → cho thấy nguyên liệu và quy trình chế biến đạt chuẩn.
7. Cân nặng mẹ bầu ổn định dần sau vài ngày ăn cháo:
Không cần tăng nhanh, nhưng duy trì không giảm cân hoặc tăng nhẹ từ 0,5–1kg/tháng trong 3 tháng đầu là chỉ dấu món ăn đang phát huy hiệu quả.
Mỗi mẹ bầu có kiểu nghén khác nhau: người sợ mùi, người chán ăn, người buồn nôn khi nhai… Chính vì vậy, không có một công thức cố định nào là “chuẩn nhất”. Dưới đây là 5 món cháo dinh dưỡng khi ốm nghén phổ biến, dễ nấu, dễ ăn – giúp mẹ thay đổi khẩu vị và tăng hấp thu.
Yến mạch nấu với bí đỏ tạo nên món cháo ngọt nhẹ, thơm, mềm, rất dễ ăn cho mẹ bầu nghén. Bí đỏ giàu vitamin A, yến mạch giàu chất xơ hòa tan giúp nhuận tràng, đặc biệt phù hợp nếu mẹ bị táo bón do nghén.
Nguyên liệu: 3 muỗng yến mạch, 50g bí đỏ, 200ml nước, 1 giọt dầu oliu
Thời gian nấu: 15 phút
Dấu hiệu đúng chuẩn: Màu vàng cam tươi, sánh nhẹ, không đặc.
Hạt sen giúp ngủ ngon, an thần nhẹ; thịt gà nạc dễ tiêu, không tanh. Món này phù hợp cho mẹ bị mất ngủ do nghén hoặc thường nôn vào chiều tối.
Nguyên liệu: 50g gạo tẻ, 40g thịt gà xay, 30g hạt sen, 1 nhúm gừng băm
Thời gian nấu: 40 phút
Dấu hiệu đúng chuẩn: Cháo thơm nhẹ, có mùi sen, không nồng.
Rau ngót chứa nhiều sắt tự nhiên và axit folic, rất phù hợp trong 3 tháng đầu. Khi kết hợp với thịt heo xay nhuyễn, cháo dễ ăn và bổ máu.
Nguyên liệu: Gạo tẻ, 100g rau ngót non, 30g thịt heo nạc xay
Thời gian nấu: 35 phút
Dấu hiệu đúng chuẩn: Cháo xanh dịu, rau không có vị đắng.
Đậu xanh thanh mát, cà rốt có vị ngọt nhẹ. Món cháo này có thể ăn vào buổi sáng, giúp làm dịu dạ dày và giảm cảm giác nôn.
Nguyên liệu: 2 muỗng đậu xanh, 1/2 củ cà rốt băm nhuyễn, gạo nếp tẻ
Thời gian nấu: 45 phút
Dấu hiệu đúng chuẩn: Cháo có vị ngọt dịu, không ngậy.
Cá hồi giàu DHA tốt cho não thai nhi, nhưng thường có mùi tanh. Khi kết hợp bí xanh, nấu với gạo và gừng, mùi cá giảm đáng kể. Mẹ nên thử sau khi nghén giảm nhẹ.
Nguyên liệu: 30g cá hồi, 30g bí xanh, gạo tẻ, vài lát gừng
Thời gian nấu: 35 phút
Dấu hiệu đúng chuẩn: Cháo không tanh, có mùi gừng dịu.
Tự nấu cháo dinh dưỡng khi ốm nghén không chỉ giúp mẹ kiểm soát nguyên liệu, khẩu vị mà còn tăng cảm giác yên tâm trong thai kỳ. Chỉ cần vài bước đơn giản, bạn có thể tạo nên món ăn vừa bổ dưỡng, vừa giúp mẹ bầu dễ ăn hơn trong giai đoạn khó khăn. Hãy luân phiên nhiều loại cháo để tránh ngán và tăng hiệu quả dinh dưỡng.FAQ: Câu hỏi thường gặp
Nên nấu cháo loãng vừa phải, mịn, dễ nuốt để hạn chế cảm giác nôn và giúp tiêu hóa tốt hơn. Tránh cháo quá đặc hoặc vón cục gây khó ăn.
Có thể dùng yến mạch, đậu xanh, hạt sen, hoặc rau củ như bí đỏ để thay thế nguồn đạm động vật, vẫn đảm bảo dưỡng chất cơ bản.
Có. Nồi áp suất giúp tiết kiệm thời gian, làm cháo nhuyễn đều, giữ nguyên vị ngọt tự nhiên từ thực phẩm – rất phù hợp khi nghén.
Nên dùng trong vòng 6–8 tiếng, bảo quản trong hũ kín, ngăn mát. Không nên để qua đêm hoặc hâm đi hâm lại nhiều lần.
Cháo cá hồi nên nấu kèm gừng và rau củ như bí xanh để khử mùi tanh. Tuy nhiên, chỉ nên dùng khi mẹ không quá nhạy cảm với mùi cá.